काठमाण्डौ – नेपाली गीत/संगीत संसकृतिले धन्यधान्य छ । खासगरी हाम्रा रितिस्थिति, परम्परा एवं संस्कृतिले गीत–संगीतलाई मौलिक त बनाएको छ नै त्यहि माथी यसको विकासमा समेत प्रभावकारी भुमीका खेलिरहेकै छ । हाम्रा चाड पर्व एवं सांस्कृतिक परम्पराले गीत–संगीतलाई मौलीक रुपमा जोगाइ राखेको छ । यस्तै मध्येको एउटा सांस्कृतिक पर्व हो ‘तीज’ । तीजमा लोक सांस्कृतिक संगीतले प्रशस्त खेल्ने मौका पाउँछ । मौलीक संगीतको विकाशमा तीज पर्वमा खासगरी महिलाका आवाजहरु गुञ्जिन्छन् । आजभोली बदलीदो परिस्थितिमा पुरुषका स्वर पनि प्राथमिकतामा आउन थालेका छन् । तीजका गीत संगीत सांस्कृतिक परम्पराको नाममा विकृतितीर समेत धकेलिन लागेको आरोप लागीरहन्छ । आरोप – प्रत्यारोप जे भएपनि तीज संगीत फस्टाउँदो भने पक्कै छ । यहि तीजको परम्परालाई कायम राख्दै आठौं छायाँछवि तीज म्युजिक अवार्ड २०७८ को आयोजना गर्न लागिएको हो ।
तीजको अवसरमा प्रकाशित गरिने तीज गीतको संख्या बिगतका बर्षहरुमा भन्दा कोरोना कहरका कारण पनि यस पटक केही कमी आएको छ । तर पनि तीजका अबसरमा संलग्न हुने सर्जकहरुलाई सांस्कृतिक पर्व तीजका अवसरमा प्रोत्साहन मिलोस र तीजका गीतले र त्यसका श्रष्टा÷सर्जकले प्रोत्साहित हुने मौका पाउन् भन्ने धेयका साथ यो अवार्डको आयोजना गरिन लागेको हो ।
मौलिक सांस्कृतिक पर्व तीजलाई हामी मनोरञ्जनको भन्दा पनि संस्कृतिको संम्बर्धन एवं प्रबर्धनसँग जोडेर अवार्ड आयोजना गरिरहेका छौं । मुलतः मनोरञ्जन सँगसगै संस्कृतिको पर्व तीज अवार्डको आठौं श्रृंखलामा उत्कृष्ट ५ को मनोनयनमा पर्नुहुने सबै श्रष्टालाई बधाई छ । तीजका अवसरमा प्रकाशन भएका वा अवार्डमा भाग लिन आइपुग्नु भएका सबै श्रष्टा सर्जकहरुले सांस्कृतिक पर्व तीजका लागी आफ्नो साँस्कृतिक धर्म निभाउनु भएकोमा हार्दिक आभार प्रकट गर्दछौं । कोरोना कहरका बिचमा पनि यस पटक जे जति गीत निर्माण भए र हामीसम्म दर्ता हुन आए त्यसका लागि सम्पूर्णमा साधुबाद । अवार्ड कार्यक्रम भाद्र २१ गते स्वस्थ्य सुरक्षाका मापदण्ड अपनाउँदै आयोजना गर्नेछौं ।
उत्कृष्ट पाँचको मनोनयन यस प्रकार छन् : १. उत्कृष्ट तीज गीत मिक्सीङ १. मनोज परीयार : सानीमाया २. पवन विश्वकर्मा : माइतीको घर ३. मनोज परियार : पातली –३ ४. राजु कार्की : सिङ्गापुरे साडी ५. विपिन आचार्य : हाइ मेरो जीन्दगी २. उत्कृष्ट तीज गीत एरेञ्जर १. राकेश सोनी : गर्छु माया गर्छु २. पवन विश्वकर्मा : माइतीको घर ३. राकेश सोनी : घिन घिन मादल ४. राजेन्द्र बजगाई : फूलै फूल्यो तिउरी ५. झलक संगीतम् : रीमझिमे झरी ३. उत्कृष्ट तीज गीत नव गायिका १. सकुना श्रेष्ठ मलेकु : माइतीको आगन २. शिलाश्मा हमाल : झीलीमाई ३. विन्दु विसी : घिन घिन मादल ४. सरिता सुनार : लोभी बुढा ५. सारदा धिताल : सिङ्गापुरे साडी ४. तीज गीत मोडल पुरुष १. राजेन्द्र लोहनी : लकडाउनले २. दीपेन्द्र तिमील्सीना : पारी वन हरियो ३. अभिषेक खड्का : कलकन्ते काइयो ४. सुमन परियार : जुल्फि पालेको ५. रमेश थापा : मामली तनहुँ ५. तीज गीत मोडल महिला १. अञ्जु सुनार : माईतीको आगन २. साक्षी लम्साल : आँखा गयो नयाँ चिजैमा ३. रोविशा रसाइली : गर्छु माया गर्छु ४. करिश्मा ढकाल : थोपडाले धोका दीयो ५. टीका जैशी : डालीमा पुतली भुरुभुरु ६. उत्कृष्ट तीज गीत छायांकार १. मुकेश हुमागाई : आँखा गयो नयाँ चिजैमा २. प्रकाश खड्का : हङकङको साडी –२ ३. दुर्गा पौडेल : कुरा काटन ४. रोनिश तामाङ : यसपाली त सोह्रै ५. अजय रेग्मी : टीकटक चलाउने ७. उत्कृष्ट तीज गीत सम्पादक १. विनोद वम : आँखा गयो नयाँ चिजैमा २. राजकुमार मगर : हङ्कङ्को साडी –२ ३. विष्णु शर्मा : सानी ४. सुरेश राउत : सालको पात ५. प्रकाश धमला : अली अली लजाउदै ८. उत्कृष्ट तीज गीत नृत्य निर्देशक १. स्मृति तिमील्सीना : अलि अलि लजाउदै २. दिपेद्र तिमील्सीना : पारी वन हरीयो ३. केशवराज भट्ट : झिलिमाई ४. राजीव बलामी : फुलै फूल्यो तिउरी ५. स्मृति तिमील्सीना : सिङ्गापुरे साडी ९. उत्कृष्ट तीज गीत भीडियो निर्देशक १. देवेन्द्र पाण्डे : टीकटक चलाउने २. सुरेन्द्र वसेल : यस पालीको तीजमा ३. सुमन सागर जंग केसी : जम्का भेट ४. प्रकाश धिताल : झिलीमाई ५. होम गुरुङ : मुग्लिन १०. उत्कृष्ट तीज गीत शब्द १. ज्योति गुरुङ : परदेशको छोरी २. राकेश सोनी : घिन घिन मादल ३. शिताष्मा भुषाल : स्वामीकी प्यारी ४. रमेश परियार : माईती देशैँको ५. शुष्मा शाही ठकुरी : सानी ११. उत्कृष्ट तीज गीत लय १. एच वि सुनार : माईतीको आगन २. रमेश परियार : माईती देशैको ३. ऋतु कँडेल : अलि अलि लजाउँदै ४. राकेश सोनी : गर्छु माया गर्छु ५. भुवन प्यासी : मखमली १२. उत्कृष्ट दोहोरी तीज गीत गायिका १. भुमिका शाह : वाटुला २. भावना आचर्य : टीकटक चलाउने ३. रमीला न्यौपाने : नाई भन्न पाईदैन ४. पुर्णकला बिसी : धिपी धिपी बत्ती ५. चिजा तामाङ : तारा जुन १३. उत्कृष्ट दोहोरी तीज गीत गायक १. भागीरथ चलाउने : थोपडाले धोका दियो २. सम्राट चौलागाई : सम्झीने पानी छम्किने ३. खेम सेञ्चुरी : धिपी धिपी बत्ती ४. खुमन अधिकारी : अब होला केही ५. भुवन प्यासी : मखमली १४. उत्कृष्ट तीज गीत गायिका १. मन्जु उपासना : माईतीको आगन २. ऋतु कडेल : अलि अलि लजाउँदै ३. दीया नेपाल : पिलासे चोली ४. सुनिता दुलाल : परदेशकी छोरी ५. रोशनी रसाईली : गर्छु माया गर्छु १५. उत्कृष्ट मौलिक तीज गीत गायिका १. सुनिता दुलाल : स्वामीकी प्यारी २. कल्पना काफ्ले : कम्मरै ढलमल ३. स्मृती गौतम : माईती देश ४. कला लम्साल : पातली –३ ५. उमा श्रेष्ठ : तीजैको मेला