Sunday 1st December 2024

    पूर्व मन्त्री भण्डारीले गरे डेष्टिनेशन जापानिज ल्याङ्ग्वेज एण्ड कन्सल्टेन्सीको कार्यालय उद्धघाटन    प्रतिक्षा काफ्ले अभिनित “हेरें सानूलाई” सार्बजनिक    पञ्जावमा मैत्रियका बालबालिकाहरु विजयी    नेपाल निप्पोन चेम्बर अफ कमर्स एण्ड इन्डस्ट्रीज स्थापना    बुद्ध धर्मका तीन प्रमुख यानहरू 'थेरवाद, महायान र बज्रयानमा आधारित 'परित्राण’ पुस्तक विमोचन

असार १५ अर्थात् दही चिउरा खाने दिन

Wednesday, June 29, 2022 National Power

काठमाडौं- आज असार १५ अर्थात्  दही चिउरा खाने दिन । सरकारले यस दिनलाई धान दिवसको रुपमा समेत मनाउँदै आएको छ । नेपाली समाजमा परम्परागत रुपले नै असार १५ मा दही चिउरा खाने चलन रहेको छ । संस्कृतिविद् ओम धौभडेलका अनुसार परापूर्वकालमा समयमै रोपाइँ सकिएको खुसी मनाउँदै दही चिउरा खाने गरिन्छ । यो सबै नेपालीहरुको राष्ट्रिय पर्वको रुपमा विकास भएको छ ।

असारको बीच अर्थात असार १५ गते सम्ममा धान रोप्न सक्नुपर्ने मान्यतासँगै यो दिन मनाउन सुरु गरिएको हो । ऐतिहासिक रुपमा हेर्ने हो भने नेवार समुदायमा भोजमा दही बिना भोज नै हुँदैन । गर्भावस्थामा, जन्मदिनको अवसरमा, भोजको अन्तिममा परिकारको रुपमा खाएर भोज समापन गर्न गरिन्छ ।  संस्कृतिविद धौभडेलका अनुसार, दही चिउरा जति मिठो अरु हुँदैन । असारमा माना रोपेर मुरी फलोस् भन्ने कामना लिएर धान रोप्न सुरु गरिन्छ । रोपाइको समयमा मरिमेटेर सबैले काम गर्ने गर्छन् । त्यसैले शरीरको आवश्यक शक्ति परिपूर्ति गर्ने खानाको रुपमा पनि दही चिउरालाई लिइन्छ ।

धान रोप्ने महिनामा माछा मासु खायो भने वर्षातको मौसममा माछा मासु पचाउन गाह्रो हुन्छ । प्रायः किसानका घरमा गाईभैंसी पालिएको हुन्छ । गाईभैंसीले दूध पनि बढी उत्पादन गरेको हुन्छ । त्यसैले यो समयमा घरमै भएको दूधबाट बनाइएका दही खाएर असारमा गाह्रो गरी गरेको कामका लागि शरीरलाई चाहिने आवश्यक तत्त्वको रुपमा दही चिउरालाई लिने धौभडेल बताउनुहुन्छ ।

दही चिउरा पौष्टिक आहार हो । दही र चिउराको सम्बन्ध नङ मासुको जस्तै हुन्छ । भगवानको पालादेखि खानाको रुपमा खीर खाने र खाजामा दही चिउरा खाने चलन रहँदै आएको छ । त्यसैले यसको प्रयोगले महत्त्व पाएको उहाँको भनाइ छ ।“नेपाल जस्तो कृषि प्रधान देशले आफ्नो देशको उत्पादनलाई राष्ट्रिय महत्त्व झल्काउने गर्छ,” संस्कृतिविद् धौभडेल भन्नुहुन्छ, “असार १५ वा धान दिवस हामी नेपालीहरु कृषिमा आत्मनिर्भरताको प्रमाण हो ।